Okul Öncesi Dönemdeki Bireylerde Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişimi

Okul Öncesi Dönemdeki Bireylerde Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişimi

Dini duygusu ilahi bir kuvvetin ve ilahi bir dünya nizamının varlığından kaynaklanan düşünce ve tasavvurların yerine göre isteme ve sakınma biçiminde geliştiği duygulardır. İnsandaki dini duygu, inanca yol açan dini ilgi istek ve arayışları yöneten kaynak ve kapasite olarak tanımlanır.

Bireyde meydana gelen tüm davranışlar duygulardan kaynaklandığı gibi din gelişimi de duygulardan kaynaklanmaktadır. Sevinç, saygı, güven, üzüntü, korku, ümit, acıma, ait olma vb. duygular vardır. Birey kendi kendine sorular sormaktadır. Ben kimim? Nereden geldim? Kime aitim? Nereye gideceğim? Gibi soruları iç soru mekanizmasıyla kendine sormaktadır. Bu arayış bireyin duygularının temelinde yatmaktadır.  

Çocuklar bu soruları açığa çıkartıp ailesiyle paylaşmaya başladığı andan itibaren din eğitimi süreci başlamaktadır. Bu soruları uygun bir şekilde cevaplama konusunda en büyük görev anne babaya düşmektedir. 

Anne-babanın buradaki en büyük görevi, çocuğun sorduğu sorulara karşı incitmeden, kızmadan, usanmadan bu soruları bireyin anlayabileceği bir şekilde cevaplamaları gerekmektedir. Anne-babanın çocuklarını ve sorunlarını iyi bir şekilde tanıması, merak ettikleri durum ve olgular karşısında anlayabileceği dilden çözümler sunması gerekmektedir. Çocuğun sormuş olduğu dini sorulara verilmiş olan uygun cevaplar bireyde; yeni arzular, meraklar, sorular uyandırır. Bu da bireyin dini gelişimi açısından oldukça önemli bir aşamadır. Aksi durumda bireyde dini duygunun gelişimini zedeleyip köreltebilmektedir.

Bireydeki diğer duyguları da göz önüne aldığımız takdirde dini duygunun diğer duygulardan bağımsız olarak gerçekleştiği bir durumun söz konusu olmadığı ortaya çıkmıştır. Dini duygunun gelişimi, diğer duyguların gelişimine paralel olarak kendini açığa çıkarmaktadır. 

Din duygusu bireyde doğuştan sabit ve fıtri olan bir duygudur. Aile, sosyal çevre ve okul çevresiyle diğer duygularla birlikte aynı oranda gelişme göstermektedir. Din duygusunun açığa çıkması ve bunun tatmin edilmesi için erken çocukluk dönemi çok önemli kritik gelişim alanıdır. Din duygusuyla birlikte dini düşünce ortaya çıkmaktadır. 

Din duygusu diğer bütün duygularla sistematik bir ilişki halindedir. İlişki halinde olmadığı bir duygu mevcut değildir. Din duygusu bireyi yaşamı boyunca etkiler. Din duygusunun en çok bağlantılı olduğu duygular; sevgi ve korkudur. Bunu daha da açmaya çalışırsak, güven bağlılık ve bağımlılık da din duygusu içerisinde yerleşmiş olan duygulardır.

Kişilik gelişimi din duygusuyla paralel olarak gelişen bir gelişim alanı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bireyin en çok güven duyduğu anne ve babanın bu konuda destek ve cesaretlendirmeleri oldukça önem arz etmektedir. 

Yapılan psikolojik ve pedagojik araştırmalara göre birey kişiliğinin %70’i 6 yaşına kadar tamamlanmaktadır. Bu da bize erken çocukluk dönemindeki eğitimin ne kadar önemli ve kritik olduğunu kanıtlar niteliktedir. 

6 yaşından sonra birey çalışma azmini ve başarı seviyesini en üst seviyede kullanmaya başladığı döneme adım atar. Buradan kasıt birey örgün bir eğitim hayatına adım attığı dönemdir. 

Bireyin 6 yaşına kadar sağlıklı bir din duygusu gelişiminin kritik sürecinden hasar almadan çıkması kişilik ve ahlaki gelişimin, bireyin kendini gerçekleştirmesinin ilk basamağı tamamlanmış demektir.